Zaterdag, 29 juli 2006

Andere gewoontes in Frankrijk

Eindelijk regent het. De ramen staan wijd open. Het is zeker vijftien graden afgekoeld. De Fransen hebben een prachtig woord voor hittegolf: canicule. Het is een aanhoudende hitteperiode die zo verstikkend is dat je het gevoel krijgt opgesloten te zitten in de achterbak van een auto. Dat hadden wij hier niet, maar de omringende departementen, zoals Hérault, Gard en Lozère wel. We hebben het een keer meegemaakt in de Hérault en het is verschrikkelijk. Die lieflijke Gard waar wij aanvankelijk (evenals overigens tachtig miljoen andere belangstellenden) zo graag een maison en pierres wilden kopen, vreest nu een grote en permanente terugloop van toerisme door de jaarlijks terugkerende strenge maatregelen tegen het verspillen van water, zoals het verversen van zwembaden of het sproeien van het gazon.

Kijk, wij mogen dan misschien maar in de Nord-Aveyron zitten maar wij hebben lekker geen canicule en worden regelmatig getrakteerd op frisse regenbuien.

Deirdre, Halldor en Ruud bewonderen de hagelstenen.

Op de achtergrond hoor ik een Franse tv zender. Het gaat over Leonardo da Vinci. Vorige week hebben we een nieuwe tv gekocht want onze Nederlandse tv werkt hier niet. Nadat Ruud de tv had aangesloten kropen we gezellig tegen elkaar aan op de bank om weer eens lekker duf te zappen. Maar met de drie beschikbare tv zenders waren we snel uitgezapt.

Toen we nog geen tv hadden keken we regelmatig dvd´s op de laptop.

Het leven is hier anders, dat is zeker. Wanneer je ergens op vakantie gaat ben je een soort bezoeker in de dierentuin. Het gastland is de aap en jij kijkt verwonderd en geamuseerd naar dat beestje achter de tralies. Maar wanneer je in dat vakantieland gaat wonen stap je zelf in die kooi en dan verandert alles. Ook al zijn we nog onbekend met de gewoontes, we wonen hier, we hebben ´n Franse kentekenplaat en we hebben veel rechten en plichten die de Fransen ook hebben. We gaan ineens heel anders tegen het land aankijken en trouwens, zij ook tegen ons…

De Fransen die hier wonen begrijpen het niet. Vorige week gearriveerd? Nou leuk hoor, op vakantie zeker. Wonen? Heb je hier familie dan? Nee, allemaal niet, maar wat doe je hier dan? Als we vertellen dat in Nederland op een oppervlakte van pakweg viermaal de Aveyron zestien miljoen mensen wonen kijken ze je ongelovig aan, dat kan toch niet waar zijn?

De Aveyron is een van de dunst bevolkte departementen van Frankrijk (270.000 inwoners op een oppervlakte van Friesland, Groningen, Drenthe, Overijssel) en het loopt leeg, zoals overigens veel agrarische gebieden in Frankrijk. Er zijn veel bejaarden en weinig jongeren en dat zie je hier in de stad al.

Het departement Aveyron (12), op sommige plaatsen is de bevolkingsdichtheid 7 inwoners per km2

Schuin onder ons appartement zit ´n jongerenkroeg met de veelzeggende naam ´Le Hagard´ (de verwilderde, of zoiets). Op de veertiende juli hing er een bord met de tekst: “fermée à cause du 14e juillet et de grosse fatigue” (gesloten vanwege de 14de juli en enorme vermoeidheid). Ja, er komen voornamelijk woest uitziende Franse arbeiders die de puberteit al ruim gepasseerd zijn. Ik durf er niet naar binnen te gaan, maar Ruud zou er goed passen. Eerst zou er waarschijnlijk een oorverdovende stilte vallen waarna ze gulzig zouden informeren naar zijn lengte, want 2.02  m (“en toutes proportions?”), dat is hier ongekend.

Maar goed, ze kunnen nu wel zo verbaasd zijn dat wij met ons hele hebben en houwen hierheen verhuisd zijn, ik zou die Fransen wel ´ns een week op werkkamp naar een buitenwijk van Utrecht willen sturen. En dan moesten ze de onrijpe nectarines of peren van de plaatselijke supermarkt eten, en ze moesten een maandagochtend per trein of auto naar Madurodam reizen en de koude appeltaart eten die vanaf zeven uur ´s-morgens in de vitrine had liggen inklinken. En de moeilijkste opdracht was dan dat ze tussen de hondendrollen en de pitbulls door moesten zoeken naar een picknickplaats. Ja, dan zouden ze gillend terugkeren en iedere Nederlander gratis asiel verlenen, mét of zonder familie.

Vergelijk nu eens die saaie, eenvormige appeltaart…

…met de suggestieve, erotische Franse patisserie, zeg nu zelf, welke zou je kiezen… ok, de appeltaart, maar geef toe dat zo´n gebakje er vrolijk uitziet.

En onderwijl doen we ons best om de mensen hier te begrijpen. Ik bedoel, ze zijn relaxed en sociaal, opa en oma worden bijna dagelijks bezocht door kinderen en kleinkinderen, de familiebanden zijn sterk. Niet voor niets lag het aantal doden door de hittegolf in 2003 verhoudingsgewijs in de Aveyron veel lager dan in de rest van Frankrijk.

We hebben inmiddels ontdekt dat niets zo belangrijk is als een wederbuur verrassen met fruit of groenten uit eigen tuin. Wie hier een moestuin heeft staat in hoger aanzien dan al die stumpers die hun fruit en groenten bij de supermarkt moeten halen. Dus zijn we in ons toekomstige huis naarstig op zoek gegaan naar eetwaren en jawel, de pruimenbomen dragen miljoenen kleine gele vruchtjes. Weliswaar alleen geschikt voor jam maar dat doet er niet toe.

Pruimen uit eigen tuin… tsss, belangrijk zeg.

Hoe het ook zij, we kunnen inmiddels vele redenen noemen waarom je al dan niet naar Frankrijk moet emigreren. Om maar wat te noemen… je betaalt hier geen wegenbelasting, het enige dat je betaalt is de brandstof. Voor de grote wegen wordt tol geheven maar die hóef je natuurlijk niet te nemen. Een beetje ervaren Frankrijkganger weet dat de Routes Nationales buiten het hoogseizoen uitstekend begaanbaar zijn en inhalen kan altijd op de driebaansstroken. Bovendien … nieuwe auto´s kosten hier minder dan in Nederland, alleen al het ontbreken van de bpm (bijzondere verbruikers belasting) kan duizenden euro´s schelen.

En dan nog iets... de kinderopvang hier moet voor iedere Nederlander met kleine kinderen een droom zijn, want die is hier is van 7:40-18:30 geopend, je kunt je kind halen en brengen wanneer je wilt, je betaalt per uur dus zit niet vast aan ellendige contracten die je verplichten maandelijks een idioot bedrag op te hoesten en Deirdre is vandaag één wenuur geweest en daar krijgen wij dan een factuur voor met het schrikbarende bedrag van 2 euro! Oei, ik hoop maar dat we dat kunnen betalen. En voor kinderen onder de vier jaar betaal je helemáál niets. Echt, we zijn te laat verhuisd.

Er zijn bepaalde dingen waaraan je merkt dat je echt in een ander land woont. Het eerste dat je in Nederland zou doen is je inschrijven bij het gemeentehuis, tuurlijk, en dat deden wij ook. Maar zo werkt dat hier niet. Je kunt hier gewoon wonen zonder dat iemand van je bestaan weet, want voor Frankrijk besta je pas wanneer je een telefoonrekening hebt of op een officiële kieslijst staat. Inschrijven doen ze niet. Evenwel, om voor bepaalde (belangrijke langdurende) kortingen in aanmerking te komen moeten wij fiscaal ingezetene zijn. Ook dat moest volgens ons niet zo moeilijk zijn want schrijvers kunnen direct als ingezetenen aangemerkt worden, dat vermeldt de wet. Alleen weet de belastingdienst dat niet.

De bureaucratie in Frankrijk is volkomen zot. Het gaat ongeveer als volgt… om een en ander te verduidelijken besluit je op ´n dag om maar zelf naar de Belastingdienst te gaan. Je loopt naar de verdieping waar je geacht word je te melden, maar dan blijkt dat je op de verkeerde verdieping zit. Ok, kan gebeuren. Vervolgens ga je naar de goede verdieping, waar je dan weer te horen krijgt dat je naar een andere verdieping moet. Daar aangekomen blijkt dat je niet naar een andere verdieping, maar naar een ander gebouw moet.

In dat gebouw leg je ongeveer dezelfde route af, maar je blijft in ieder geval binnen het gebouw, dat valt weer mee. En dan… eindelijk iemand die je kan helpen, je krijgt een formulier van zes kantjes dat je netjes invult en ondertekent. O, wacht ´s even… u bent schrijver, maar dan moet u hier helemaal niet zijn, dan moet u meneer Holt hebben. Oui mais… laat maar, tegenspreken heeft geen zin.

Formulier wordt niet verfrommeld, o nee, het wordt netjes terzijde gelegd in het bakje vervallen post. En die meneer Holt dan, waar is die? Die is er nu niet. Wanneer is die er wel? Alleen op woensdagen tussen drie en vier. Op woensdag tussen drie en vier ben je er. De tijd tikt voort terwijl meneer Holt in gesprek is met iemand anders. En dan eindelijk, vijf minuten voor tijd ben jij aan de beurt. Nu móet het toch gaan lukken. Écrivain? Maar dan moet u ´n zus en zo formulier hebben. Ja, maar dat moet ik in Nederland halen. Ja, en wat dan nog? En zo kabbelt het voort, totdat het toch een keer moet lukken hopen wij.

De bureaucratie met de strikte taakverdeling heeft tot gevolg dat niemand, maar dan ook niemand meer informatie geeft dan nodig is, want stel dat je iets zegt dat je meerdere had moeten zeggen. Je moet echt alles, alles, zelf uitzoeken en navragen. Misschien weet de dienstdoende ambtenaar wel wat je zoekt maar stel nu eens dat hij iets zegt dat een ander had moeten zeggen, en stel nu eens dat die ander iets zegt dat híj eigenlijk had moeten zeggen.

En dan nog iets… wanneer je in Frankrijk regelmatig betalingen verricht krijg je onherroepelijk te maken met een betaalmiddel dat in Nederland alleen nog door je hospita van 80 werd gebruikt: cheques. Cheques zijn hier heilig, iedereen gebruikt ze, voor werkelijk van alles en nog wat, ook voor betalingen tussen privé-personen. En denk maar niet dat je ongestraft ongedekte cheques kan uitschrijven, ´bounced cheques´ zijn hier faux pas of echt ´totally not done´, je komt op een zwarte lijst en wordt als een crimineel behandeld. Het is een soort heiligschennis, wie cheques uitschrijft hoort voldoende saldo te hebben, punt uit.

Maar je went er snel aan. Want of je nu de huur betaalt, een luttel bedrag van 12,50 bij de supermarkt, of een bedrag met vier nullen bij de notaris, je raakt eraan verslingerd, want met je flappen, je pen en een vette handtekening waan je je toch even in sprookjesland waar behalve pruimen ook het geld uit de bomen valt.

Deze treurwilg heeft ons nog geen geld geleverd, maar daar is het dan ook een treurwilg voor.

geplaatst door Maartje Heymans om 01:01  |  stuur een bericht

Volgende blogtekst (08 aug) - Vorige blogtekst (18 jul)